Voor veel ouders die gaan scheiden of al gescheiden zijn, is het een moeilijke opgave: ‘Hoe zorgen we ervoor dat ons kind – of onze kinderen – zo min mogelijk last krijgen van onze scheiding?’ Als ex-partners zijn jullie wellicht nog boos, verdrietig of teleurgesteld ten opzichte elkaar. Misschien willen jullie het liefst niets meer met elkaar te maken hebben, maar ondertussen zijn en blijven jullie samen wél ouders. Jullie kind heeft beide ouders nodig en mag niet het slachtoffer worden van jullie problemen met elkaar. Gelukkig kunnen gescheiden ouders zelf veel doen om het voor hun kind gemakkelijker te maken. En als beide ouders zich aan een aantal simpele afspraken kunnen houden, helpen ze ook zichzelf daarmee. Daarom: tien tips voor gescheiden ouders over de omgang met hun kind of kinderen.
Dwing je kind niet om te kiezen
Jullie mogen dan zelf de keuze hebben gemaakt om uit elkaar te gaan, jullie kind heeft daar niet voor gekozen. Hij of zij houdt van beide ouders en wil niet gedwongen worden om te kiezen tussen papa of mama. Een loyaliteitsconflict kan gemakkelijk ontstaan. Maak daarom met elkaar goede afspraken en vraag niet aan jullie kind met wie het het liefst een dagje uit gaat.
Leg je kind uit dat de scheiding niet zijn of haar schuld is
Misschien hebben jullie wel eens ruzie gehad over iets wat te maken had met jullie kind. Onbewust en ongewild kunnen jullie je kind daarmee het gevoel geven dat de scheiding zijn of haar schuld is. Vertel je kind nadrukkelijk dat dat niet het geval is en herhaal dat ook regelmatig. Zelfs jaren later kan het nog belangrijk zijn om te vertellen dat het jullie eigen beslissing is geweest om te scheiden en dat jullie kind daar op geen enkele manier schuldig aan is.
Maak geen ruzie waar jullie kind bij is
Zeker tijdens en direct na de scheiding kan de sfeer tussen jullie gespannen zijn. Kleine voorvallen kunnen tot grote irritaties leiden. Je ex is vergeten om iets in de tas van je kind te stoppen of is weer eens te laat bij een afspraak. Misschien heb je de neiging om je ex daar bij de eerste de beste mogelijkheid op aan te spreken, maar zorg er in ieder geval voor dat je dat niet doet waar je kind bij is. Voor een kind is het erg vervelend om zijn of haar ouders ruzie te zien maken en spanning te voelen wanneer ze bij elkaar zijn. Probeer je kind die extra last te besparen.
Blijf goed luisteren naar jullie kind
In het hoofd van jullie kind kunnen er tijdens en na een echtscheiding allerlei vragen en gedachtes ontstaan. Bijvoorbeeld over dingen waar je zelf misschien nooit aan gedacht had. Jullie kind maakt zich zorgen en wil graag zijn of haar verhaal kwijt. Dan is het natuurlijk belangrijk dat er ook echt geluisterd word. Blijf rustig, praat niet door je kind heen en probeer niet om meteen alles op te lossen. Simpelweg ongedeelde aandacht kan al een heilzame werking hebben. Ook belangrijk: laat je kind weten dat het niet raar is wanneer hij of zij hoopt dat jullie nog weer bij elkaar komen. Vaak schamen kinderen zich voor die gedachte. Dat is natuurlijk niet nodig, maar benadruk wel dat jullie écht uit elkaar zijn.
Belast je kind niet met jouw probleem met je ex-partner
Voor een kind is het erg pijnlijk wanneer iemand slecht over zijn of haar vader of moeder praat. Als dat dan ook nog gedaan wordt door iemand van wie het kind evenveel houdt, komt het dubbel zo hard aan. Vertel je kind dan ook geen negatieve verhalen over je ex en wees voorzichtig met opmerkingen als: ‘Dat doet je vader/moeder ook altijd!’ Belast je kind ook niet met allerlei details over de scheiding. Misschien heb je de neiging om jezelf te verdedigen en precies uit te leggen waarom jullie uit elkaar zijn gegaan. De meeste kinderen zijn echter helemaal niet in redenen en oorzaken geïnteresseerd. Dat zijn dingen tussen jullie als ex-partners en dat moeten ze ook blijven.
Blijf je ex ook als ouder van je kind zien
Natuurlijk, jullie zijn niet voor niets uit elkaar gegaan. Vermoedelijk zul je je ex nooit meer op dezelfde manier zien als voor de scheiding, maar onthoud dat het nog steeds de vader of moeder van jullie kind is. Bedenk dat jullie er samen verantwoordelijk voor zijn om jullie kind liefdevol op te voeden tot een gelukkig en stabiel persoon met zelfvertrouwen. Accepteer tegelijk ook dat je ex dat misschien net iets anders doet dan jij. Wees niet jaloers als je kind een leuke tijd heeft gehad bij je ex. Laat hem of haar lekker vertellen en oordeel niet. Wens ze de volgende keer weer veel plezier.
Laat zien dat jullie de praktische zaken geregeld hebben
Zeker voor kinderen die al wat meer besef van praktische zaken als de financiën hebben, kan een scheiding gepaard gaan met ongerustheid. ‘Papa en mama moeten nu twee huizen betalen, is er straks nog wel geld voor eten, kleren en leuke dingen?’ Stel jullie kind gerust en laat weten dat jullie de financiële en praktische gevolgen van de scheiding goed geregeld hebben. En mocht er in de toekomst inderdaad wat minder te besteden zijn: wees duidelijk, maar maak je kind niet ongerust.
Zorg goed voor jezelf
Een echtscheiding is zwaar. Je voelt je boos, verdrietig of verward en tegelijkertijd moet er van alles geregeld worden voor de toekomst. Fysieke en mentale uitputting liggen op de loer, zeker wanneer je ook nog zorgdraagt voor de praktische en emotionele behoeftes van je kind. Probeer er daarom voor te zorgen dat je zelf geestelijk en lichamelijk fit blijft. Neem tijd voor jezelf en ga lekker sporten, naar een feestje of een dagje weg. Je kunt je kind het best steunen wanneer je jezelf ook goed voelt.
Blijf samen leuke dingen doen
Ook al gaan jullie allebei aan een andere kant van de kamer staan, blijf wel samen met jullie kind naar bijvoorbeeld verjaardagen en feestjes van familie en vrienden gaan. Voor veel kinderen is het erg belangrijk om hun ouders nog eens ergens samen te zien. Papa en mama samen in één ruimte, zonder dat er al te veel spanning is: dat zorgt voor een goed gevoel.
Schaam je er niet voor om hulp in te roepen
Een scheiding is een moeilijk en zwaar proces voor alle betrokkenen. Emoties vieren hoogtij en het is dan ook helemaal niet raar als jullie niet precies weten hoe je het beste met de situatie om kunt gaan. Roep daarom op tijd hulp in, wanneer je het gevoel hebt dat je kind daar behoefte aan heeft. Voor veel kinderen lucht het enorm op wanneer ze hun verhaal kunnen doen aan een buitenstaander. Bijvoorbeeld een kindercoach of -psycholoog kan je kind de juiste vragen stellen en laten zien dat hij of zij er niet alleen voor staat. Veel van onze mediators zijn ook gespecialiseerd in de omgang met kinderen in dergelijke lastige situaties. Schroom dus niet om een mediator te zoeken die kan helpen met jullie situatie.